Klocek Podróżnik

Na Oceanie Spokojnym, w odległości około 1 000 km od wybrzeży Ekwadoru, rozciąga się archipelag Galápagos, stanowiący prowincję tego kraju. Składa się on z trzynastu dużych wysp, kilkunastu mniejszych oraz licznych malutkich wysepek i skał. Ich obecny kształt jest wynikiem długotrwałych procesów wulkanicznych, które miały miejsce w minionych epokach. Najstarsze z wysp, Española oraz San Cristóbal, mają ponad trzy miliony lat, podczas gdy najmłodsza, Fernandina, powstała zaledwie milion lat temu. Erupcje wulkaniczne stworzyły odosobnione siedliska, które odizolowane są od reszty świata, co umożliwiło rozwój unikalnych gatunków roślin i zwierząt. Obecnie cały archipelag objęty jest ścisłą ochroną przyrody jako park narodowy, co sprzyja zachowaniu tej niezwykłej fauny i flory zarówno na lądzie, jak i w wodach otaczających wyspy.

Port lotniczy Seymour znajduje się na niewielkiej, płaskiej wyspie Baltra. Przed wybuchem drugiej wojny światowej, na wyspie zbudowano amerykańską bazę sił powietrznych, której celem była ochrona Kanału Panamskiego. Po zakończeniu wojny baza została przekazana Ekwadorczykom, a na jej miejscu powstał port lotniczy, który obecnie obsługuje większość ruchu lotniczego z kontynentu.
Na drugą co do wielkości wyspę archipelagu Santa Cruz regularnie kursują niewielkie promy. Santa Cruz jest najbardziej zaludnioną wyspą Galápagos, a jednocześnie miejscem, gdzie znajduje się największe miasto archipelagu – Puerto Ayora. Na zielonych wyżynach wyspy znajdują się także mniejsze osady, takie jak Bellavista i Santa Rosa, których mieszkańcy zajmują się hodowlą bydła oraz uprawą roślin.
Trasa prowadząca do Puerto Ayora przebiega przez całą szerokość wyspy, oferując liczne okazje do odkrywania jej uroków. Już wkrótce docieramy do nieczynnych wulkanów Los Gemelos, porośniętych bujną roślinnością. Wokół tych niezwykłych kalder wyznaczono malownicze szlaki turystyczne, umożliwiające podziwianie lokalnej fauny i flory.

Jedną z fascynujących atrakcji wyspy jest tunel o długości około 500 metrów, powstały w wyniku przepływu lawy. Do jego wnętrza prowadzą strome i śliskie schody, usytuowane w wąskiej szczelinie skalnej.

Szerokość korytarza w tunelu waha się od dwóch do sześciu metrów, a w najwyższych partiach osiąga imponujące 12 metrów. Tego rodzaju struktura powstaje, gdy zewnętrzna warstwa płynącej lawy chłodzi się znacznie szybciej niż lawa płynąca wewnątrz. Na końcu tunelu jego wysokość obniża się do zaledwie około 80 centymetrów, co zmusza moich „niepluszowych“ do raczkowania, aby się z niego wydostać.

Na każdej z wysp Galapagos żyje inny podgatunek żółwia, różniący się kształtem i rozmiarami pancerza. Niektóre z nich przystosowały się do jedzenia nisko rosnących roślin trawiastych, podczas gdy u innych pancerz wykształcił się w taki sposób, że mogą one wyciągać długą szyję i skubać liście z wyższych krzewów. Pancerz grzbietowy żółwi może osiągać długość do 150 centymetrów, a największy znaleziony osobnik mierzył 187 centymetrów i ważył ponad 400 kilogramów. Żółwie słoniowe są jednymi z największych żółwi na świecie.
Rezerwat El Chato słynie z wędrujących żółwi, które przemierzają swoje naturalne szlaki pomiędzy wybrzeżem a wyżyną. Jest to jedno z nielicznych miejsc na świecie, gdzie można obserwować te niezwykle sympatyczne zwierzęta w ich naturalnym środowisku.

Stacja Biologiczna Fundacji Charles'a Darwin'a została założona w 1964 roku w celu wspierania badań naukowych oraz ochrony unikalnej flory i fauny Galapagos. Stacja angażuje się w różne programy ochrony, w tym działania na rzecz reintrodukcji zagrożonych gatunków, takich jak żółwie galapagoskie. Prowadzi również programy zwalczania inwazyjnych gatunków, które zagrażają lokalnym ekosystemom.

Celem Stacji Biologicznej Fundacji Charles'a Darwin'a jest także promowanie edukacji oraz zwiększanie świadomości dotyczącej ochrony środowiska. Placówka zaprasza turystów i uczniów do udziału w edukacyjnych wycieczkach oraz wystawach, które mają na celu podkreślenie znaczenia Galapagos jako wyjątkowego miejsca na świecie oraz zwrócenie uwagi na konieczność ochrony przyrody.

Nieoczekiwanie, na jednej z gałęzi niewielkich krzewów zauważam wyjątkowego ptaka, to Przedrzeźniacz galapagoski. Cechą charakterystyczną, od której wywodzi się polska nazwa oraz nazwy w wielu innych językach, jest jego duża zdolność do naśladowania odgłosów innych ptaków oraz różnych innych dźwięków.

Lonesome George (Samotny George) to imię nadane ostatniemu żółwiowi słoniowemu z podgatunku Chelonoidis nigra abingdoni. Żółwie te zamieszkiwały niegdyś wyspę Pinta. W krótce po naszej wizycie, bo 24 czerwca 2012 roku, siły witalne opuściły Samotnego George'a, którego wiek szacowano na około 100 lat. Był to ostatni żółw tego podgatunku, przez lata próbowano znaleźć samicę i Fundacja Darwin'a wyznaczyła nawet wysoką nagrodę dla zoo posiadającego żółwicę z podgatunku Chelonoidis nigra abingdoni. Niestety bezskutecznie. 😥

Taksówka wodna znacznie upraszcza i przyspiesza długą podróż lądową na pobliski półwysep, skrywający urokliwe naturalne kąpielisko „Las Grietas“. Nazwa „Grieta“ oznacza szczelinę i odzwierciedla charakter tego miejsca – sieć wąskich kanionów powstałych w pęknięciach skał wulkanicznych, wypełnionych krystalicznie czystą wodą, tworzących niezwykły i malowniczy krajobraz.

Do malowniczej, białej plaży w zatoce Tortuga Bay prowadzi ścieżka, która wije się przez las kserofityczny. Rośliny w tym unikalnym ekosystemie charakteryzują się grubą korą, drewnem przystosowanym do gromadzenia wody, kolcami oraz drobnymi liśćmi. Wśród nich najczęściej spotykamy kaktusy, eukaliptusy, akacje oraz rośliny z rodziny wilczomleczowatych.

Na plaży wylegują się legwany morskie. Jest to gatunek endemiczny zasiedlający wyłącznie wyspy Galapagos i zarazem jedyne jaszczurki żywiące się w morzu.

Legwany morskie są na lądzie ospałe i spędzają czas na wygrzewaniu się w słońcu. Czasami w skupiskach do 4 500 osobników na kilometr – tak gęsto, że trudno jest znaleźć między nimi wolny kawałek lądu, by postawić stopę.

Potrafią doskonale pływać i nurkować. Co jakiś czas skaczą ze skał do wody, aby wygryzać rosnące na dnie rośliny. Te łagodne zwierzęta są zupełnie bezbronne wobec rekinów i innych dużych ryb.

Nadszedł ostatni dzień roku. Tak jak w Polsce, gdzie niektórzy wystrzeliwują fajerwerki i petardy już na długo przed północą, tutaj również jest grono niecierpliwych, którzy z nieokiełznaną radością spalają swoje kukły Año Viejo przed czasem.

O zmierzchu na ulicach robi się coraz tłoczniej. Wszystkie miejsca w restauracjach są zajęte.

Na centralnym placu miasta rozstawiono stoiska z różnorodnymi napojami i przekąskami, a także scenę, na której toczy się program rozrywkowy. Występy artystyczne przeplatają się z niezwykle donośnymi dźwiękami muzyki płynącej z nowoczesnych urządzeń audio. Plac tętni życiem, wypełniony po brzegi radosnymi uczestnikami, którzy wspólnie świętują. O północy, w atmosferze głośnej muzyki i blasku efektownych fajerwerków, rozpoczyna się niezwykły rytuał spalania kukieł Año Viejo, symbolizujący pożegnanie starego roku.

Szczerze mówiąc, będąc w tak wyjątkowym miejscu jak Wyspy Galapagos, spodziewałem się większego szacunku dla otaczającej natury. Ten niesamowity hałas musi być ogromnym stresem dla zwierząt zamieszkujących okoliczne tereny. Ponadto, wszystkie toksyny wydobywające się z dymu spalanych kukieł i fajerwerków wkrótce osadzą się na wyspach wraz z deszczem. Myśląc o tym, uważam, że to jeden z najsmutniejszych Sylwestrów, jakie kiedykolwiek przeżyłem.

Od największej wyspy archipelagu, Isabella, dzieli nas trzygodzinny rejs szybkim katamaranem motorowym. Główną miejscowością oraz portem morskim na wyspie jest Puerto Villamil, jednak w porównaniu z obszernym Puerto Ayora, to zaledwie urokliwa osada, typowa dla nadmorskich miejscowości wypoczynkowych.

Wulkan Sierra Negra (Czarna Góra), wznosi się na wysokość 1 124 metrów i jest jednym z najbardziej aktywnych wulkanów w archipelagu Galapagos. Jego ostatnia erupcja miała miejsce w 2005 roku i trwała przez osiem dni. Na szczycie wulkanu znajduje się kaldera o imponujących wymiarach 7x10,5 kilometra, co czyni ją drugim co do wielkości kraterem na świecie, ustępując jedynie kraterowi Ngorongoro w Tanzanii. Mimo tak ogromnych rozmiarów, głębokość kaldery wynosi jedynie 100 metrów, co w przypadku jej rozmiarów jest stosunkowo niewiele. Dla porównania, krater Ngorongoro osiąga głębokość 600 metrów i średnicę od 17 do 21 kilometrów.
O świcie panuje mglista i pochmurna atmosfera, co sprawia, że przez długi czas nie możemy dostrzec jego wnętrza. Dopiero około południa, gdy mgła zaczyna ustępować, ukazuje się przed nami widok na pole czarnej, zastygłej lawy, które wypełnia dno kaldery.

Również część zbocza pokryta jest polami zastygłej lawy. Z ostrożnością podążamy wyznaczonym szlakiem, ponieważ w wielu miejscach powierzchnia jest niezwykle krucha, a pod nią ukrywają się puste komory.

Jedna z wielu rozległych, piaszczystych plaż znajduje się tuż za Puerto Villamil i zazwyczaj pozostaje nieuczęszczana. Ta dziewicza plaża stanowi idealne miejsce do wypoczynku dla legwanów morskich.

San Cristóbal jest najbardziej wysuniętą na wschód wyspą archipelagu Galapagos. Proces zasiedlania miał dramatyczny wpływ na zasoby wodne wyspy, gdyż typowa roślinność strefy wilgotnej uległa znacznemu zredukowaniu. Obecnie prowadzone są intensywne działania na rzecz zalesiania, z nadzieją na przywrócenie pierwotnych terenów wilgotnych. Niestety, zasiedlenie wpłynęło także negatywnie na faunę tego regionu, prowadząc do jej poważnych zakłóceń.
Główną osadą na San Cristóbal i zarazem stolicą archipelagu Galapagos jest Baqueriso Moreno.

W miasteczku, co krok napotykam wylegujące się uszanki galapagoskie. To tereny, na których te niezwykłe stworzenia odpoczywały jeszcze długo przed przybyciem pierwszych osadników. Obecnie wydają się dostosowywać do zachodzących w ich otoczeniu zmian i nie zwracając uwagi na panujący dookoła zgiełk, wykorzystują każdą dogodną przestrzeń w osadzie do relaksu.

Uszanki zajmują każdy dostępny zakątek. Wylegują się na przybrzeżnych kamieniach, chodnikach, ławkach i na skwerkach – wszędzie tam, gdzie tylko mają taką możliwość.

Żeglujemy w kierunku niedalekiej formacji skalnej o nazwie Roca León Dormido. Po dotarciu na miejsce okazuje się jednak, że na jachcie nie ma żadnych płetw, masek ani kombinezonów do nurkowania w moim rozmiarze, co zmusza mnie do pozostania na pokładzie. Niestety, nie mogę uczestniczyć w obserwacji wypoczywających pomiędzy skałami rekinów i płaszczek.

Podróż po Wyspach Galápagos to niezapomniane przeżycie, które umożliwia bliski kontakt z unikalną fauną i florą tego archipelagu. To wyjątkowe miejsce na zawsze pozostawiło we mnie trwałe wspomnienia i głęboką fascynację naturą.
Zanim jednak opuszczę archipelag, zamierzam jeszcze raz spróbować wyśmienitego ceviche, które na Galápagos smakuje bez wątpienia najlepiej. To rodzaj sałatki z owocami morza, tradycyjnie przygotowywanej przez zalanie świeżej, posiekanej ryby sokiem z limonki, z dodatkiem cebuli i odrobiny soli, a następnie poddanej krótkiej marynacie. Prawdziwa uczta dla pluszowego podniebienia misia łasucha! 😁

Przeczytaj pierwszą część podroży » Ekwador